Masowa praca zdalna i rekrutacja specjalistów, przyspieszony rozwój kompetencji cyfrowych, większa elastyczność w podejściu do zarządzania, zmiana benefitów oraz śmielsze podejście do przebranżowienia. To elementy, na które bez wątpienia duży wpływ miała pandemia koronawirusa.
Praca zdalna
Kiedy mówimy o największej rewolucji, jaka dokonała się w życiu zawodowym większości z nas za sprawą pandemii koronawirusa, trzeba zacząć od pracy zdalnej. Jeszcze w lutym był to jeden z wielu benefitów. Dziś, jak pokazują wyniki badań - aż 9 na 10 osób szukających nowego zatrudnienia sprawdza możliwość pracy zdalnej i traktuje to jako warunek przystąpienia do rekrutacji.
Oznacza to, że praca zdalna na stałe wpisała się w życie zawodowe Polaków. Aż 88% firm zadeklarowało pozostanie przy częściowej pracy zdalnej po ustaniu pandemii. Praca zdalna cieszy się też dużą sympatią pracowników. 86% zatrudnionych liczy na możliwość pracy zdalnej co najmniej jeden dzień w tygodniu.
Przejście na home office wymuszone przez marcowy lockdown spowodowało także zmiany w prawie pracy. 5 września 2020 wszedł zapis o możliwości polecenia pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę wykonywania przez czas określony pracy zdalnej. Zgodnie z nowymi przepisami pracodawca może zlecać pracownikowi pracę zdalną do końca epidemii oraz trzy miesiące po jej zakończeniu.
Kompetencje cyfrowe
Okazało się, że pandemia Covid-19 dla wielu osób oznaczała przyspieszony kurs cyfryzacji, która dla niektórych stała się jedyną szansą na utrzymanie pracy. Doskonałym przykładem są nauczyciele, którzy niemal z dnia na dzień zostali zobligowani do prowadzenia lekcji za pośrednictwem Internetu.
Jak wynika z raportu Komisji Europejskiej DESI 2020, 15% Polaków nie korzysta z Internetu,
a podstawowe umiejętności cyfrowe posiada mniej niż połowa społeczeństwa w wieku od 16 do 74 lat (44%). Średnia dla UE wynosi 58%, tym samym Polska plasuje się dopiero na 22. miejscu. Dane
z raportu wskazują też, że aż 60% polskich przedsiębiorstw ma niski poziom informatyzacji.
Jeszcze w lutym tego roku aż 74% firm nie planowało wdrożyć automatyzacji, a jedynie 17% nie wykluczało takiego rozwiązania w przyszłości. Okoliczności wymusiły jednak zmianę nastawienia przedsiębiorców i w wielu firmach proces cyfryzacji przyspieszył.
Elastyczność
Branże, które szczególnie ucierpiały w efekcie pandemii, w początkowym okresie zdecydowały się na cięcie kosztów i redukcję etatów. Szacowano, że pracę może stracić nawet 1 mln osób. Teraz sytuacja się stabilizuje. Z danych GUS wynika, że na koniec czerwca liczba wolnych miejsc pracy wynosiła 81,4 tys. i była większa niż w końcu pierwszego kwartału o 4,9 tys. Nadal jednak w gospodarce jest o 150 tys. etatów mniej niż przed pandemią.
Na szczęście jednak, firmy nie planują zwolnień. Z danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego wynika, że w maju br. o 17% wzrósł odsetek firm deklarujących utrzymanie zatrudnienia. Poduszką powietrzną dla Polaków tracących pracę okazali się także pracownicy z Ukrainy, którzy do Polski przyjeżdżają na krótki czas.
Jak wynika z badań menedżerowie są gotowi do wyrzeczeń, by poprawić sytuację swojej firmy
w trudnych czasach pandemii. Wysoki odsetek badanych deklaruje gotowość pracy w większym wymiarze czasu (86% pozytywnych wskazań). Nieznacznie mniej osób (85%) jest w stanie zaakceptować czasowe ograniczenie dostępu do świadczeń pozapłacowych. Zmianę zakresu obowiązków dopuszcza 76% respondentów, a zmniejszenie wymiaru czasu pracy – 71%.
Najmniej badanych zgodziłoby się na zmniejszenie wynagrodzenia - tylko 62% widzi taką możliwość. Średnio maksymalną granicą dopuszczanego zmniejszenia wynagrodzenia jest 19%. Największą gotowość do wyrzeczeń finansowych wykazują pracownicy agencji PR, firm consultingowych oraz branży farmaceutycznej i sprzętu medycznego.
Przez kilka ostatnich lat mieliśmy do czynienia z tzw. rynkiem pracownika, który zmuszał pracodawców do podejmowania działań ukierunkowanych na utrzymanie talentów w organizacji i budowanie ich dobrobytu. Pandemia jest czasem weryfikacji dojrzałości organizacji, liderów i pracowników – wbrew pozorom, pomimo coraz trudniejszej sytuacji gospodarczej, konieczność koncentrowania się na utrzymaniu pracowników, rozwijaniu ich i dbaniu o ich dobrostan, zarówno w sferze fizycznej, jak
i mentalnej, będzie jeszcze silniejsza.
Benefity
Z miesiąca na miesiąc zmniejsza się wachlarz benefitów oferowanych pracownikom. W maju tego roku pakiet prywatnej opieki medycznej oferowało 30% pracodawców, a dofinansowanie do karty sportowej 27%. Rok wcześniej te bonusy można było znaleźć w ofertach niemal połowy przedsiębiorstw.
W związku z pandemią, pracodawcy zrezygnowali z wybranych benefitów albo na ich miejsce zaproponowali inne, zmodyfikowane np. tradycyjne karty sportowe zostały rozszerzone o zajęcia online, a pakiet medyczny obejmuje wsparcie psychologiczne. Inny przykład to wirtualne zajęcia kreatywne dla dzieci, dzięki którym pracujący z domu rodzice, mogą spokojnie wykonywać obowiązki służbowe.
W sierpniu 2020 roku jedno ogłoszenie o pracę zawierało średnio 5,9 różnego rodzaju zachęt
i benefitów (pakiety medyczne, abonamenty sportowe itp.). To niemal tyle samo co w lipcu (5,8) i aż o 1,1 punktu więcej niż w maju. Jednak w analogicznym okresie rok temu średnia liczba zachęt
w ofertach pracy była wyraźnie wyższa - wynosiła 6,6.
Przebranżowienie
W czasie pandemii kilka sektorów rynku ucierpiało szczególnie. Pracownicy m.in. branży turystycznej czy gastronomicznej niemal z dnia na dzień musieli szukać innego zajęcia. Z „Barometru Polskiego Rynku Pracy 2020” wynika, że na początku roku aż 85% pracowników nie zakładało przekwalifikowania się w przyszłości. Teraz jednak skłonność do przebranżowienia się wśród pracowników jest większa, co widać m.in. po wzroście zainteresowania wirtualnymi kursami pomagającymi w nauce nowych zawodów. Dane z wyszukiwarki Google wskazują, że od wybuchu pandemii, największą popularnością cieszą się kursy przyuczające do zawodu księgowego (2900 wyszukiwań), spawacza (2900), operatora wózka widłowego (2400), trenera personalnego (1600) czy ratownika medycznego (1300).
Najważniejsza cecha, jaka powinna wyróżniać zarówno pracowników, jak i przedsiębiorców, chcących dobrze sobie radzić bez względu na okoliczności, to elastyczność, która oznacza odejście od sztywnego trzymania się raz wybranego zawodu, czy nawet jednej branży. Im większą otwartością się wykażemy, tym większa szansa, że znajdziemy swoje miejsce na rynku nawet wtedy, gdy sytuacja zewnętrzna będzie trudna.
Na przebranżowienie stawiają także pracownicy tymczasowi. Nowa sytuacja rynkowa zmusiła wiele osób do przekwalifikowania się. 68% nowo zatrudnionych pracowników tymczasowych wskazało, że w wyniku pandemii musiało podjąć pracę w zupełnie innej branży niż dotychczas. Aż 70% respondentów wskazało, że nie zamierza wrócić do poprzedniej branży nawet jeśli sytuacja gospodarcza ulegnie poprawie. 21% badanych rozważa taką możliwość, a 9% jeszcze nie podjęło decyzji.
W nowej rzeczywistości rynkowej w niektórych branżach pojawiło się większe niż dotychczas zapotrzebowanie na personel. Spośród naszych nowo zatrudnionych pracowników tymczasowych niemal połowa znalazła zatrudnienie w usługach kurierskich, a 25% w logistyce. Jest to związane głównie ze wzrostem pozycji branży e-commerce, która w czasach pandemii odnotowała bardzo duży przyrost klientów.
Dziękujemy za zapoznanie się z naszym artykułem. Te i wiele innych aktualności z rynku pracy, wskazówek dotyczących rekrutacji oraz zarządzania talentami znajdziesz na naszej stronie, jednak to tylko wierzchołek góry lodowej. Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się jeszcze więcej. Poznaj techniki, które najlepiej sprawdzą się w Twojej firmie oraz dowiedz się w jaki sposób możemy usprawnić jej funkcjonowanie pod względem zarządzania pracownikami i rekrutacji.